نزدیک به سه سال از حاکمیت طالبان در افغانستان می‌گذرد. در جریان سه سال گذشته حضور شبکه القاعده در افغانستان همواره بحث داغ رسانه‌ای، تحلیلگران و مشاوران نظامی بوده است.
طی سه سال گذشته، گزارش‌های متعددی از منابع مختلف خبری منتشر شده که نشان می‌دهد شبکه القاعده حضور گسترده‌ای در افغانستان دارد و واحدهای نظامی و عملیاتی خود را تحت حاکمیت طالبان احیا کرده است. این گزارش‌ها که عموما از طرف سازمان ملل، شورای امنیت، شورای حقوق بشر و همچنین نشریه‌های معتبر مانند لانگ وارژورنال منتشر شده، رابطه نزدیک میان طالبان و القاعده را نشان می‌دهد.
پس از کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر شبکه القاعده در خانه متعلق به سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان در مرکز شهر کابل، اکنون، بار دیگر شبکه القاعده سر زبان‌ها افتاده است. به تازگی، نشریه لانگ وارژورنال اعلام کرده است که سیف العدل، رهبر جدید القاعده که پس از کشته شدن ایمن الظواهری به این سمت رسیده، فراخوانی را به تمام طرفداران و نیروهای جنگی القاعده فرستاده تا خود را به افغانستان برسانند.
در گزارش این نشریه آمده است که سیف العدل طالبان را تمجید کرده و این گروه را به عنوان یک الگو برای جنگجویان القاعده جهت تشکیل دولت اسلامی معرفی کرده است. در این گزارش گفته شده که سیف العدل که خود را با نام مستعار سالم الشریف معرفی کرده، در آخرین شماره جزوه‌های منتشر شده از رسانه مرکزی القاعده به نام السحاب با عنوان «این غزه است؛ جنگ هستی، نه جنگ مرزها» فراخوانی را صادر کرده تا تمامی نیروهایی که تحت امر این گروه فعالیت می‌کنند، برای دیدن آموزش‌های نظامی و استفاده از تجربه جنگی طالبان خود را به افغانستان برسانند و در پایگاه‌هایی که القاعده بنا نهاده اصول و تاکتیک جنگی را یاد بگیرند.
اینکه رهبر القاعده در پیام فراخوان خود افغانستان را رسما به عنوان یک پناهگاه امن برای القاعده و فعالیت‌های آن معرفی کرده بزرگترین زنگ خطر برای جامعه جهانی، ایالات متحده، ناتو و تمام کشورهایی است که نگرانی‌هایی را از سمت افغانستان دارند.
تحلیلگران نظامی بارها هشدار داده‌اند که افغانستان زیر حاکمیت طالبان بار دیگر به یک پناهگاه امن برای گروه‌های هراس‌افگن تبدیل شده، در حالی که مشاوران نظامی امریکایی و همچنین دولت واشنگتن بارها تاکید کرده‌اند که القاعده توان عملیات نظامی دیگر را ندارد. با صدور این فراخوان می‌توان به این نتیجه رسید که القاعده در حال برنامه‌ریزی برای عملیات‌های برون مرزی است و نیروی انسانی خود را تکمیل می‌کند.
اینکه رهبر القاعده بدون هماهنگی با طالبان چنین فراخوانی را صادر کرده باشد امری محال و به دور از واقعیت است. بدون شک پیام‌هایی بین این دو گروه رد و بدل شده و القاعده توانسته بخشی از ظرفیت عملیاتی و آموزشی طالبان را برای بازپروری نیروهای خود به کار بگیرد. القاعده از حمایت شبکه حقانی که نیمی از قدرت افغانستان را در دست دارد برخوردار است و در چند سال آینده می‌توان القاعده را یک شاخه قدرتمند دیگر از شبکه حقانی در نظر گرفت که مسوولیت عملیات‌های برون مرزی را بر عهده خواهد داشت.
طی دو روز گذشته اخبار دیگری نیز منتشر شده که قطعه انتحاری طالبان خود را به نزدیکی مرز پاکستان و ایران رسانده و از این مناطق دیدن کرده است. طالبان اعلام کرده که این قطعه مشاوره‌های نظامی را به مناطق سرحدی دو کشور همسایه خود داده و پس از آن به منطقه تحت خدمت خود بازگشته است.
حضور قطعه انتحاری طالبان آن هم درست پس از صدور فراخوان رهبر القاعده نشان دهنده تهدیدی است که این گروه به وضوح به جامعه جهانی نشان می‌دهد و تاکید می‌کند که حالا القاعده و طالبان بار دیگر دست در دست هم خواهند داد و می‌توانند عملیات‌های خود را در خارج از مرزهای افغانستان بدون در نظر داشت ملاحظات همسایگی و یا غیر همسایگی انجام بدهند.
زیرساخت
تیم‌های نظارت بر تحریم‌های سازمان ملل متحد از زمانی که طالبان قدرت را به دست گرفتند گزارش‌های متعددی را منتشر کرده‌اند و نسبت به زیرساخت‌های قابل توجهی که القاعده در افغانستان ایجاد کرده و همچنین تداوم ارتباط این گروه با طالبان که قدرت را در کشور به دست دارند هشدار داده است.
در حال حاضر افغانستان پتانسیل آن را دارد که ظرفیت انسانی مورد نیاز القاعده را تامین کند، چرا که بخش زیادی از مناطق این کشور زیر خط فقر شدید زندگی می‌کنند و جوانان آن نیز از سطح سواد بسیار کمی برخوردار هستند و احتمال پیوستن به القاعده برای آن‌ها بسیار زیاد است.
در آخرین داده‌هایی که از نشریه لانگ وارژورنال منتشر شده آمده است که القاعده در حال حاضر در دست کم ده ولایت از ۳۴ ولایت افغانستان فعالیت گسترده دارد. بر اساس داده‌های یافت شده، القاعده انبارهای جنگ افزار، استودیوهای تبلیغاتی، خانه‌های امن، مسجد و مدرسه و کمپ‌های آموزشی متعددی را در ولایت‌های مختلف همچون نورستان، پنجشیر، لغمان، پروان، کنر، بادغیس، هرات، غزنی، ارزگان، زابل، هلمند، فراه و ننگرها دارد.
علاوه بر این، سیف‌العدل که از اکنون رهبر شبکه القاعده است پیشینه حضور طولانی مدت را در افغانستان داشته و صدور چنین فراخوانی نشان دهنده آن است که او پس از تسلط طالبان بر کشور، به همراه معاونان و مستشاران خود احتمالا وارد افغانستان شده و اکنون در یکی از ولایت‌ها در یک خانه امن زندگی می‌کند.
رهبر جدید شبکه القاعده که قبلا دستیار شخص اسامه بن لادن و ایمن الظواهری بوده، به خوبی با جغرافیای افغانستان آشناست و توانایی آن را دارد که از تمامی زیرساخت‌های ایجاد شده این شبکه تحت حاکمیت طالبان چه در بخش نظامی و فرهنگی و مذهبی و چه در بخش انسانی به خوبی استفاده کند و پیچیده‌ترین عملیات‌های نظامی پیش روی این شبکه را طرح ریزی کند.
به صورت خلاصه می‌توان به این بخش از گزارش چندی پیش شورای امنیت سازمان ملل اشاره کرد. «رابطه میان طالبان و القاعده نزدیک و همزیستی است و برای آنکه روایت طالبان از احترام به توافقنامه دوحه مورد صدمه قرار نگیرد، شبکه القاعده به صورت مخفیانه در افغانستان فعالیت می‌کند.» اکنون بار دیگر جهان با تهدید هراس‌افگنی از سمت افغانستان مواجه است و تحت حاکمیت طالبان، ولایت‌های مختلف در حال تبدیل شدن به پناهگاه امن هراس‌افگنان بین‌المللی، مخالفان قومی-مذهبی و جنگاوران مسلح هستند.
