همزمان با افزایش موج اخراج مهاجران افغان از ایران، خانوادههای بازگشتی بهشدت نگران آینده تحصیلی دختران خود هستند. بسیاری از این خانوادهها میگویند علاوه بر مشکلات ناشی از اخراج اجباری، محدودیتهای آموزشی طالبان شرایط را برای دخترانشان سختتر کرده است.
برخی زنان معترض این روند را محکوم کرده و هشدار میدهند که هزاران دختر ممکن است از حق آموزش محروم شوند. خانوادههایی که سالها در ایران زندگی کردهاند، اکنون با نبود امکانات آموزشی و عدم ارائه مدارک تحصیلی مواجهاند و در افغانستان نیز با محدودیتهای شدیدی روبرو هستند.
یکی از مهاجران اخراج شده به یاد میآورد: «۱۸ سال در ایران بودیم، دخترم در صنف یازدهم بود و سال بعد قرار بود درس را تمام کند، اما ایران ما را بیرون کرد و آمدیم، نه مدرکی دریافت کردیم و نه هیچ حمایتی.»
جنبش زنان آزادیخواه افغانستان نیز در بیانیهای این اخراجها را محکوم کرده و خواستار فشار جامعه جهانی برای تضمین حق آموزش دختران شده است. این جنبش اخراج اجباری افغانها را بیانصافی انسانی و لکه ننگی بر وجدان جهانی خوانده است.
همچنین صندوق جمعیت ملل متحد اعلام کرده که زنان و دختران بازگشتی بیشترین نیاز به کمکهای فوری بهداشتی و روانی دارند و از نهادهای بشردوستانه خواسته است که حمایتهای لازم را فراهم کنند.
کوابنا آسانته انتیاموا، نماینده صندوق جمعیت ملل متحد در افغانستان، گفت: «در مرز اسلامقلعه شاهد هجوم گسترده مهاجران هستیم؛ زنانی باردار و کودکانی که دچار آسیبهای روانی شدهاند و از آینده نامعلوم خود میترسند.»
از سوی دیگر، مهاجران بازگشتی نیز از شرایط سخت زندگی و تبعیضهای ایران سخن میگویند. سلطان ولی رحمانی، یکی از آنها، میگوید: «در ایران نان برای ما نمیفروختند، آب را قطع کرده بودند و زندگی بسیار دشوار بود.»
روزنامه بریتانیایی تلگراف نیز درباره بازگشت اجباری هزاران دختر افغان از ایران گزارش داده و تاکید کرده که زیر حاکمیت طالبان، حقوق پایهای این دختران بهصورت سیستماتیک نقض شده و بسیاری در معرض ازدواج اجباری قرار دارند.
ایران، به عنوان بزرگترین میزبان مهاجران افغان، در هفتههای اخیر صدها هزار تن را ناگزیر به ترک خاک خود کرده است؛ پدیدهای که نگرانیهای جدی درباره سرنوشت زنان و دخترانی که از حقوق اولیهشان محرومند، ایجاد کرده است.
بیشتر بخوانید: