تجارت مو از تجارت‌های جدید و مدرنی است که برخلاف هزینه‌های کمی که دارد می‌تواند بسیار پرسود باشد. هرچند در نظر اول اینطور به نظر می‌آید که مگر موی انسان چقدر کاربرد دارد و چقدر می‌تواند مشتری داشته‌باشد اما آمارها حاکی از آن است که تولید محصولاتی مانند کلاه‌گیس از موی طبیعی انسان نرخ رو به افزایشی دارد و برای برخی از دولت‌ها منبع مهمی از درآمد صادرات را تشکیل می‌دهد.
قیمت هر کیلوگرم موی چیده شده انسان در بازارهای جهانی، ۲۲۵ دالر و موهای ریخته شده ۸۵ دالر می‌باشد. این محصولات مشتری‌های فراوانی در سرتاسر جهان دارند به طوری که کشور چین به تنهایی حدود ۴۰۰ کارخانه تولیدات مصنوعات متشکل از موی طبیعی انسان راه‌اندازی کرده‌است.
هرات پس از کابل از جمله ولایاتی است که ماهانه ۱۰۰ کیلوگرم مو تولید می‌کند و مبلغی نظیر ۳ تا ۶ هزار افغانی درآمد دارد.
ضیاء الدین یکی از خریداران مو ساکن هرات است که چند سالیست تجارت او پر رونق شده‌است و می‌گوید روزانه بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم مو در خرید و فروش می‌کند. از منظر او این تجارتی است که در حلقه آخر زنجیره آن، موها توسط نمایندگی‌ها جمع‌آوری می‌شود و از همه جای کشور به کابل فرستاده می‌شود تا پس از جمع‌آوری به چین صادر شود.
برهان الدین از جمله دیگر شهروندان هراتی است که سال‌ها به شغل خریداری ضایعات از مناطق مسکونی شهر مشغول بوده اما با بررسی بازار و روند درآمدزایی تجارت مو به فکر تغییر شغل افتاده‌است.
میرحمزه یکی از مسئولین نمایندگی‌های صادراتی مو است که حاضر به ظاهر شدن در مقابل رسانه‌ها نشد و در یک مصاحبه غیرحضوری گفت که چند سالی است در هرات به کار خرید و فروش مو به صورت عمده مشغول است.هر چند که او تنها نمایندگی در هرات نیست و بیش از ده نمایندگی دیگر در این صنف وجود دارد. آمار ماهانه ارسال مو به چین از شهر هرات ماهانه بیش از ۱۰۰ کیلوگرم است.
ماه گل کریمی، رییس اتحادیه صنف آریشگران زنانه هرات، آرایشگاه‌های زنانه را خواستگاه اصلی تولید و فروش تجارت مو می‌داند. در هرات روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ کیلو مو به فروش می‌رسد که بسیاری از آنان از سوی اطفال خریداری می‌شود.
هرچند این تجارت پر سود مانند هر تجارت دیگری در کنار مزایا و کارآفرین و سودآوری که دارد، معایب مختلفی هم برای آن متصور است. عارف جلالی دکتر متخصص پوست و مو در شهر هرات از روند انجام این کار می‌گوید که ابتدا توسط نمایندگی‌ها از نقاط مختلف جمع‌آوری می‌شود و در خود نمایندگی‌ها به دست زنان و بیشتر کودکان پاک‌کاری می‌شود. نبود امکانات بهداشتی و عدم رعایت پیشگیری‌های لازم بیماری‌های پوستی فراوانی را ایجاد می‌کند به خصوص که نیروی اصلی کار کودکان هستند و پوست کودکان خیلی بیشتر از بزرگسالان حساس است.
همانطور که گفته شد در اوضاع اقتصادی بد افغانستان که حاصل سال‌ها جنگ و دوران طالبان است، تجارت‌های نوپایی مانند تجارت مو می‌تواند به اشتغالزایی و درآمدآفرینی در این کشور کمک شایانی کند. در حالیکه دولت در حمایت از شهروندان خود و کسب و کارها شکست خورده است. اما این مسئله با سرعت سرسام‌آوری دارد که نیازمند برنامه‌ریزی و نظارت از سوی دولت دارد تا ضررهای حاصل از آن کنترل شود. مسئله بهداشت و کودکان‌کار بسیار اهمیت دارد؛ هم از منظر حقوق بشر و هم از منظر اقتصادی. بهداشت نظارت دائمی و ضمانت اجرای سنگین می‌خواهد تا کارفرماها با بیگاری و شرایط سخت آسیبی به کارگران خود وارد نکنند.
امید می‌رود تا با برنامه‌ریزی صحیح و جلوگیری از سواستفاده‌های ممکن، این تجارت مسیر خوبی را طی کند تا هم اشتغالزایی کرده هم به رونق صادرات بیافزاید.
بیشتر بخوانید:
- تجارت مو کم هزینه اما عواید میلیونی در هرات
- مجلس بزرگان خواستار بررسی جنایت جنگی سربازان استرالیایی در دادگاه لاهه شد
- با افشای جنایت جنگی سربازان استرالیایی در افغانستان، ۹ سرباز خودکشی کردند
- نبیل قرارداد دولت با شرکت معدنی استرالیایی را بخشش معادن و خیانت ملی دانست
