در سه سال گذشته، طالبان به‌صورت سیستماتیک محدودیت‌هایی را بر جامعه شیعه افغانستان تحمیل کرده‌اند تا فعالیت‌های مذهبی آنان را متوقف کنند؛ روندی که بخشی از سیاست کلی این گروه برای حذف آزادی‌های دینی و اقلیت‌ها است.
این محدودیت‌ها شامل ممنوعیت برگزاری مراسم عاشورا، جلوگیری از تدریس فقه جعفری و انسداد کامل مسیر چاپ، نشر و واردات کتاب‌های مذهبی شیعه می‌شود.
یک عضو شورای علمای شیعه در کابل تأیید می‌کند که طی دو سال اخیر، فشارها بر نهادهای دینی و آموزشی شیعیان به شدت افزایش یافته است.
تنها در این مدت، بیش از ۶۷ مدرسه و مرکز فرهنگی شیعیان هشدار رسمی از سوی استخبارات طالبان، وزارت حج و اوقاف و اداره امر به معروف دریافت کرده‌اند؛ شماری از فعالان بازداشت و برخی مراکز در کابل، هرات، بلخ و بامیان تعطیل شده‌اند.
طالبان به‌ویژه مدارس دینی را هدف گرفته و نشر متون بنیادین شیعه مانند «مکاسب»، «رسائل» و «کفایه‌الاصول» را به‌طور کامل متوقف کرده است.
در هرات، جایی که ده‌ها حوزه علمیه شیعه فعالیت داشت، طالبان نه تنها نشر و توزیع کتاب‌های مهمی چون «مفاتیح‌الجنان» و «زیارت عاشورا» را ممنوع کرده‌اند، بلکه فروشندگان کتاب نیز تحت فشار قرار گرفته‌اند.
کتابفروشان می‌گویند مأموران طالبان بارها نسخه‌های «نهج‌البلاغه» و تفاسیر قرآنی علمای شیعه را در مرز اسلام‌قلعه ضبط و تهدید کرده‌اند که واردات چنین آثاری دیگر تحمل نخواهد شد.
با این سرکوب، حوزه‌های علمیه و مکاتب خصوصی با بحران شدید آموزشی روبه‌رو شده‌اند. دانشجویان ناچارند چند نفره از یک کتاب استفاده کنند یا بخش‌هایی از کتاب‌های ممنوع را در دفترچه‌ها رونویسی کنند.
برخی به نسخه‌های PDF پناه برده‌اند، اما استادان تأکید می‌کنند که این جایگزین کتاب‌های چاپی نمی‌شود.
در ولایت‌های بامیان و مزار شریف نیز وضعیت مشابهی جریان دارد. آموزگاران می‌گویند تدریس فقه جعفری، مهدویت، امامت و حتی آموزش‌های ابتدایی نماز و روزه به‌طور کامل ممنوع شده است.
مراسم مذهبی محرم به حالت مخفیانه و در خانه‌ها برگزار می‌شود، در حالی که کتاب‌های مهمی چون «بحارالانوار» از کتابخانه‌های مدارس حذف شده‌اند تا از بازرسی‌های طالبان در امان بمانند.
هدف طالبان از این اقدامات روشن است: تحمیل یک جامعه تک‌صدایی و حذف هر نوع تنوع مذهبی یا فکری. همان‌طور که آموزش دختران و زنان را ممنوع کرده‌اند و نظام آموزشی را به ابزار تبلیغاتی خود بدل ساخته‌اند، اکنون با نابودی دسترسی شیعیان به متون و مناسک مذهبی‌شان، گام دیگری در مسیر یکسان‌سازی اجباری جامعه برداشته‌اند.
حتی روحانیون شیعه‌ای که در آغاز از بازگشت طالبان استقبال کرده بودند، امروز زیر فشار خفقان مذهبی و حذف آزادی‌ها احساس خفگی می‌کنند. افغانستانِ طالبان نه تنها برای زنان و اقلیت‌ها، بلکه برای هر صدای متفاوتی به زندانی بزرگ تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
- آتش‌سوزی گسترده در شهرک صنعتی هرات بیش از ۱۰ میلیون دالر زیان بر جا گذاشت
- مسوولان طالبان در کنفرانس تغییرات اقلیمی ننگرهار؛ کشورهای صنعتی در قبال افغانستان مسوول هستند
- کاهش چشمگیر تولیدات شهرک صنعتی هرات به دلیل نبود برق
